Analyse Barcelona - Atletico Madrid

Het is alweer een tijdje geleden dat ik een wedstrijd van Barcelona heb geanalyseerd. In het begin van dit seizoen heeft Barcelona op een iets andere manier dan voorheen gevoetbald en daarom heb ik ervoor gekozen een analyse van deze wedstrijd te maken.

Barcelona speelde een aantal wedstrijden namelijk 3-4-3. Of het aanvallender of meer verdedigend is dan 4-3-3 laat ik voorlopig even in het midden. Ik vind wel dat dit de enige twee systemen zijn die je als ploeg kunt spelen als je wilt aanvallen. Wanneer je met een nummer 10 wilt spelen moét je 3-4-3 spelen, omdat je anders je controleur mist.

Het is duidelijk dat Barcelona in een 3-4-3 opstelling begint:

*Klik op de afbeeldingen voor een vergroting



Het positiespel in een 3-4-3 formatie wordt iets anders dan in een 4-3-3 formatie. Zoals je hierboven kunt zien zijn de zijkanten alleen bezet door de buitenspelers. Aangezien je de buitenspelers als aanvallers wilt gebruiken moet er een oplossing komen voor de zijkant, omdat het centrum anders een afspeelmogelijkheid minder heeft. Barcelona lost dit op door steeds een van de middenvelders naar de zijkant te laten trekken en eigenlijk op de back-positie te komen. Nummer 10 Fabregas doet dit als eerste:


Eenmaal aangekomen staat Fabregas 'gewoon' opgesteld als linksback. Dit is belangrijk want zo ontstaan weer de broodnodige driehoeken:


In de tweede minuut precies dezelfde situatie, maar dan aan de andere kant. Barca begint met de opbouw en Fabregas waaiert uit naar de rechtsback-positie:


Fabregas vult die positie natuurlijk anders in dan een Alves of een Abidal. Het grappige is dat op dit moment Barca eigenlijk in een 4-3-3-formatie staat, omdat Thiago zo ver is teruggezakt dat hij naast centrale verdediger Mascherano staat. Fabregas is nu dus eigenlijk een rechtshalf die ver naar de buitenkant staat. Hij ziet dit ook dus houdt hij een beetje in met lopen omdat hij nu volledig vrij staat en omdat hij anders een vijfde verdediger zou worden. Je kunt dus op verschillende manieren zorgen dat je weer in een 4-3-3-formatie komt als dat nodig is voor de wedstrijd:



Xavi krijgt de bal ingespeeld, heeft al gekeken en ziet dat hij naast hem kan spelen op controleur Busquets. Atletico is geen fc bal op't dak en maken het veld erg klein. Dat blijft de klasse van Barcelona, die kunnen in die kleine ruimte gewoon voetballen. Hierdoor spelen ze 6 (!) spelers van Atletico uit:





Even later doen Xavi en Fabregas zelfs allebei hetzelfde:



In de gouden jaren 90' van Ajax waren vaak Davids of de Boer de spelers die aan de zijkant uitzakten.

Zoals jullie weten doe ik de trainerscursus TCIII bij de KNVB en daar hoorde ik afgelopen bijeenkomst iets vreemds. Er was een trainer die TCII deed (een cursus 'hoger') en voor zijn proef van bekwaamheid (een examen) een oefening had bedacht waarbij het doel 'balbezit houden' was. Het was een goede training, zijn spelers konden na aanwijzingen van hem beter balbezit houden maar toch was hij gezakt. Waarom? Van de KNVB moet je kunnen scoren. Je hebt niets aan balbezit als je niet naar voren gaat om een doelkans te creëren. Althans, dat vindt de KNVB.
Ik heb op deze blog altijd aangegeven dat ik vind dat je positiespel speelt om voorwaarden te creëren om tot kansen te komen. Als een speler er voor kiest om gebruik te maken van een bepaalde voorwaarde om vooruit te spelen omdat hij denkt dat de kans groot is dat er een kans kan ontstaan, dan is dat prima. Vindt een speler dat de kans niet groot genoeg is dan mag hij terug spelen of in het centrum combineren of soms zelfs lopen met de bal om anderen de tijd te geven om weer in positie te komen om opnieuw voorwaarden te creëren.
Één van de kernwaarden van het Nederlandse voetbal en in het bijzonder het voetbal wat van origine uit de koker van Michels/Cruijff kwam is dat als jij balbezit hebt de tegenstander niet kan scoren. Balbezit om het balbezit heeft dus wel degelijk een functie, je tegenstander kan namelijk niet scoren. Daar komt bij dat je dan zélf blijft bepalen of en hoe er voorwaarden worden gecreëerd om toch kansen te creëren en niet afhankelijk bent van de tegenstander. Want als je toch besluit om maar voor die 4-0 te gaan is het wel handig dat je de bal hebt zodat je kunt aanvallen. Wanneer je eerst de bal moet (her)veroveren van de tegenstander kost dat (extra) tijd, kracht en energie.

Wat ik bedoel met voorwaarden creëren, want dat kan misschien wat abstract zijn,  zal ik nu laten zien.

Xavi heeft de bal (op de rechtsbackpositie!) en Atletico gaat druk zetten:


Alves ontvangt de bal en zijn enige twee opties zijn het midden of terug. Weinig mogelijkheden dus:



Hij speelt Fabregas in het midden in en omdat hij ook heeft gezien dat er weinig mogelijkheden zijn en Fabregas onder druk gezet gaat worden door meerdere spelers van Atletico beweegt hij door zodat hij een 1-2 kan maken. Zijn tegenstander glijdt uit, maar ten eerste komt dat omdat hij vol druk zet en ten tweede was hij anders ook wel uitgespeeld:



Alves krijgt de bal terug van Fabregas en heeft vervolgens weer geen afspeelmogelijkheden naar voren (oranje vierkant). Er zijn dus niet genoeg voorwaarden door andere spelers gecreëerd om naar voren te spelen. Ondertussen blijft Atletico wel druk zetten en is de uitgegleden man weer razendsnel opgestaan:



Wat moet Alves nu doen? Hij kan niet vooruit spelen, tenzij hij bereidt is om balbezit op te geven. Alves en Fabregas herhalen het kunstje gewoon nog een keer:


Omdat Alves nu wel door heeft dat aan deze kant even geen mogelijkheden/voorwaarden zijn om vooruit te komen haalt hij meteen de bal er uit om het hele spel weer opnieuw te kunnen spelen:



Heeft Barcelona nu naar voren gevoetbald? Nee. Heeft Alves gecombineerd om tot een kans te komen? Nee. Hebben Alves en Fabregas het volgens de KNVB dus goed gedaan? Nee. Maar heeft Barcelona hier ook daadwerkelijk  'niets' aan zoals ook veel andere mensen denken ('dat eeuwige gebrei!')? In mijn ogen wel. Ze hebben ervoor gezorgd dat Atletico in elk geval óók niet kan scoren, ze hebben er voor gezorgd dat zij bepalen wat er gebeurt in het veld door geen balverlies te lijden en ze kunnen bouwen aan een aanval mét voorwaarden om tot een kans te komen. Naar mijn mening is dit een van de redenen waarom Barcelona zo goed is. Ze creëren niet eens elke wedstrijd gigantisch veel kansen, maar ze houden balbezit totdat dat ene moment met alle voorwaarden voorbij komt en gaan dan vol voor de kans. Vaak komt daar een hele grote kans uit voort en is het ook meteen raak. In periodes waarin het dan minder loopt winnen ze misschien met 1 of 2-0. In periodes waarin het lekker loopt walsen ze over de tegenstander heen.
Daar komt overigens nog bij, en dit is geen onbelangrijk punt, dat dit soort voetbal mooi is om naar te kijken en de mensen dus graag naar het stadion komen. Ik ben er heilig van overtuigd dat je meer fans krijgt door het mooie voetbal dan door het 'winnen' (dat woord wordt volledig verkracht door de KNVB). Kijk maar naar de lege plekken in veel stadions in Italië.

Het is jammer dat de KNVB zo'n belangrijke kernwaarde als balbezit op deze manier behandeld en het niet eens erkent als een doelstelling van een team.